Du lịch Việt Nam - Chuyển đổi xanh để phát triển bền vững
Sáng 12/4, trong khuôn khổ Hội chợ Du lịch Quốc tế Việt Nam - VITM Hà Nội 2024 diễn ra Diễn đàn Du lịch Việt Nam - Chuyển đổi xanh để phát triển bền vững. Du lịch chuyển đổi xanh để phát triển bền vững là xu thế tất yếu của du lịch thế giới. Không đứng ngoài xu thế này, ngành du lịch Việt Nam cũng đang từng bước chuyển đổi xanh nhằm phát triển kinh tế tuần hoàn. Đặc biệt, năm 2024 được xem là năm phục hồi của du lịch Việt Nam, chính vì thế, chuyển đổi xanh là giải pháp để ngành du lịch đạt được mục tiêu phát triển bền vững.
Ông Vũ Thế Bình - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam phát biểu tại Diễn đàn Du lịch Việt Nam - Chuyển đổi xanh để phát triển bền vững.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam - ông Vũ Thế Bình cho biết ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường là nhu cầu cấp bách của toàn thế giới. Chính phủ Việt Nam đã thể hiện quyết tâm chung tay cùng thế giới giải quyết khủng hoảng khí hậu và giảm phát thải khi tuyên bố Việt Nam sẽ đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Cụ thể, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách về môi trường và giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành tham gia vào chương trình với các hoạt động cụ thể của ngành mình. Thích ứng với biến đổi khí hậu vừa là trách nhiệm, vừa là cơ hội để Việt Nam thực hiện chuyển đổi xanh nhằm nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam.
Trong đó, du lịch là ngành kinh tế tổng hợp, có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hóa cao. Mọi sự thay đổi của xã hội, của tự nhiên đều tác động đến du lịch. Ở Việt Nam tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, sự suy thoái của môi trường đã ảnh hưởng nặng nề đến du lịch. Do vậy, du lịch Việt Nam đã từng bước triển khai du lịch xanh, loại hình du lịch dựa trên khai thác, sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên thiên nhiên, nhằm hạn chế những tác động xấu đến môi trường sống của con người.
Ông Vũ Thế Bình cũng nhấn mạnh: "Trong Quyết định 82/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 -2030, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo ưu tiên phát triển các loại hình du lịch theo hướng tăng trưởng xanh, phát triển sản phẩm du lịch xanh”. Trong đó, Chính phủ đã chỉ đạo ngành du lịch xây dựng và triển khai chương trình hành động Du lịch xanh giai đoạn 2023 -2025. Như vậy yêu cầu chuyển đổi xanh trong du lịch đã được Chính phủ khuyến khích ngành du lịch triển khai".
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hiệp hội Du lịch chủ động vận động các doanh nghiệp du lịch cả nước, thực hiện chuyển đổi xanh để chung tay bảo vệ môi trường, đảm bảo phát triển du lịch Việt Nam trở thành ngành kinh tế xanh trên cơ sở phát triển các sản phẩm du lịch xanh, dịch vụ xanh và quan trọng nhất là nâng cao nhận thức, hành động của hệ thống các doanh nghiệp du lịch Việt Nam theo hướng chuyển đổi xanh để du lịch Việt Nam phát triển bền vững, hiệu quả; Tổ chức Hội chợ VITM Hà Nội 2024 với chủ đề “Du lịch Việt Nam – Chuyển đổi xanh để phát triển bền vững”.
Ông Hà Văn Siêu - Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam.
Phát biểu tại Diễn đàn, ông Hà Văn Siêu - Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, bày tỏ sự đồng tình với quan điểm phát triển du lịch xanh, các sản phẩm du lịch xanh, bảo vệ môi trường, hướng đến du lịch phát triển tuần hoàn, bền vững. Ông Hà Văn Siêu đánh giá cao Hội chợ VITM Hà Nội 2024 cũng như Diễn đàn Du lịch Việt Nam - Chuyển đổi xanh để phát triển bền vững: "Tôi đánh giá cao vai trò chủ động của Hiệp hội Du lịch Việt Nam, đánh giá cao sự quan tâm hỗ trợ của UNDP cũng như sự vào cuộc có trách nhiệm của các doanh nghiệp, chuyên gia du lịch. Kết quả của diễn đàn sẽ tiếp tục góp phần vào nhiệm vụ của ngành văn hóa thể thao và du lịch, ngành du lịch để phát triển du lịch lên tầm cao mới, đánh dấu chất lượng bền vững, để du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn".
Ông Patrick Harvemann - Phó Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cũng đã có những chia sẻ ý nghĩa tại Diễn đàn. Theo đó, ông bày tỏ rằng du lịch đã trở thành một ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, theo báo cáo dự kiến sẽ đóng góp khoảng hơn 6,4% cho GDP trong năm 2024. Du lịch Việt Nam đạt được những thành công này cũng nhờ rất nhiều vào việc sở hữu những vẻ đẹp thiên nhiên và di sản văn hóa đa dạng, giàu bản sắc.
Tuy nhiên, đối mặt với những thách thức hiện nay như tình trạng mất mát đa dạng sinh học và biến đổi khí hậu, việc chuyển đổi sang hướng phát triển bền vững là một điều tất yếu. Chuyển đổi xanh trong du lịch không chỉ mang lại lợi ích cho môi trường và giúp thúc đẩy bảo tồn đa dạng sinh học mà còn nâng cao cuộc sống cho các cộng đồng phụ thuộc vào du lịch và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
"Theo quan điểm của chúng tôi, quá trình chuyển đổi xanh trong du lịch ở Việt Nam cần tập trung vào một số các vấn đề sau: Quy hoạch xanh; Quản lý điểm đến hiệu quả; Du lịch không rác thải nhựa và carbon thấp; Du lịch bền vững dựa vào thiên nhiên", ông Patrick Harvemann nhấn mạnh.
Ông Patrick Harvemann - Phó Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam.
Các giải pháp được ông Patrick Harvemann đưa ra có thể kể đến như các quy hoạch quốc gia cần định hướng cho phát triển du lịch xanh, đặc biệt là việc phát triển cơ sở hạ tầng du lịch ít tác động tới môi trường và thiên nhiên, đảm bảo quản lý chất thải rắn và nước thải hiệu quả, cùng nhiều vấn đề khác.
Về quản lý điểm đến, Phó Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cho rằng cần có sự vào cuộc và dẫn dắt bởi các cấp chính quyền địa phương, có sự phối hợp chặt chẽ với khu vực tư nhân và cộng đồng địa phương, để cho tiếng nói và quan điểm của các thành phần quan trọng này được lắng nghe và phản ánh trong các giải pháp quản lý du lịch của mỗi địa phương. Đưa ra các quy định quan trọng về hạn chế rác thải nhựa và giải quyết các vấn đề khác liên quan đến du lịch tại mỗi địa phương một cách toàn diện, để đạt được mục tiêu cuối cùng là tăng cường trải nghiệm tích cực cho du khách về mặt tổng thể.
Đặc biệt, du lịch không rác thải nhựa và carbon thấp cũng cần được chú trọng, quan tâm. Một số tỉnh, thành phố ở Việt Nam đã bắt đầu quá trình "xanh hóa" du lịch, giảm rác thải nhựa như Hội An, Quảng Nam, huyện đảo Cô Tô, Quảng Ninh... Giao thông xanh cũng có tiềm năng lớn để thúc đẩy du lịch xanh. Khuyến khích giao thông xanh trong du lịch sẽ cung cấp thêm các phương tiện giao thông linh hoạt và thân thiện với môi trường cho khách du lịch khi đến các điểm đến.
Việt Nam là quốc gia có tiềm năng lớn về du lịch gắn với thiên nhiên tuy nhiên cần triển khai một cách bền vững, đòi hỏi lập kế hoạch tỉ mỉ, cân nhắc kỹ lưỡng. Với mong muốn phát triển du lịch xanh, UNDP đã kết hợp với các đối tác Việt Nam bao gồm Bộ TNMT, Bộ VHTTDL, tỉnh Quảng Bình và tỉnh Ninh Thuận thực hiện dự án “Thúc đẩy bảo tồn động vật hoang dã và du lịch dựa vào thiên nhiên có trách nhiệm vì sự phát triển bền vững ở Việt Nam”. Dự án tập trung vào việc thúc đẩy đầu tư tư nhân cho du lịch dựa vào thiên nhiên thông qua các quan hệ đối tác công - tư; đánh giá sức chịu tải du lịch của các vườn quốc gia, khu bảo tồn; thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng; thiết lập các thỏa thuận chia sẻ lợi ích công bằng và thúc đẩy sự thay đổi thái độ và hành vi của xã hội theo hướng tích cực đối với du lịch bền vững dựa vào thiên nhiên.