Lễ hội “Roóng Poọc” của người Giáy

Lễ hội của người Giáy ở Tả Van, huyện Sa Pa, tổ chức vào ngày Thìn tháng giêng âm lịch hằng năm. Đây là lễ hội cầu mùa, mong người yên vật thịnh, mưa thuận gió hoà. Lễ hội thu hút đông đảo cư dân quanh vùng Mường Hoa.

Địa điểm mở hội là bãi đất bằng phẳng ở gần bản. Trung tâm hội là cột còn, trên đỉnh gắn vòng tròn một mặt dán giấy đỏ tượng trưng cho mặt trời, mặt kia dán giấy vàng tượng trưng cho mặt trăng.

Khai hội là lễ cúng thần linh. Lễ vật có vải, trứng, cá, măng, bạc trắng và 6 quả còn (được tết bởi các cô gái chưa chồng) tượng trưng cho sự no ấm. Tiếp sau là những trò chơi mang tính nghi lễ: ném còn, kéo co. Vào cuộc ném còn, những người cao tuổi (nam một bên, nữ một bên) dùng 6 quả còn có tua xanh đỏ, ném tượng trưng 3 lần khai cuộc. Sau đó là cuộc chơi của mọi người. Nếu quả còn ném thủng phông giấy là báo hiệu năm đó được mùa. Trò kéo co cũng quy ước nam nắm phần gốc cây song, đứng phía đông (tượng trưng cho dương, mặt trời), phải luôn thắng. Nữ nắm phần ngọn đứng phía Tây (tượng trưng cho âm, mặt trăng), phải giả vờ thua. Như vậy năm đó sẽ đuợc mùa.

Kết thúc phần nghi lễ là cuộc chơi cho mọi người. Trong khi các trò chơi tiếp diễn, nhiều đôi nam nữ lặng lẽ tìm nơi tâm tình qua đàn môi, lời hát... Cuộc vui đến hồi kết thúc, già làng làm lễ tạ và hạ cột còn. Hai thanh niên khoẻ mạnh cùng hai con trâu mộng, cày 5 đường “xuống đồng” tượng trưng một mùa vụ mới bắt đầu.