Thành nhà Mạc

Thành nhà Mạc là dấu tích nằm cạnh ngọn núi có tượng nàng Tô Thị, cạnh động Tam Thanh. Bước theo những bậc xây, du khách đặt chân lên vạt đất khá bằng nằm giữa hai quả núi. Hai phía khe núi được xây chặn bằng đá. Trên mặt tường thành cứ một đoạn lại có một ô trống, có lẽ là vị trí bắn cung hay đặt súng của các chiến binh xưa. Đây là công trình kiến trúc quân sự do Mạc Kính Cung chỉ huy xây dựng vào thế kỷ XVII. Công trình này xây dựng ở vị trí hiểm yếu, nó kiểm soát con đường độc đạo giữa Việt Nam và Trung Quốc thời đó.

Thành nhà Mạc có quy mô không lớn nhưng đây là chứng tích một thời “huynh đệ tương tàn” giữa nhà Mạc và Lê - Trịnh.

Có giả thuyết cho rằng đây không phải là thành mà là “đấu đong quân”. Theo giả thuyết này thì quân lính được đưa về đây, cứ đầy lòng “đấu” thì sẽ biết được số quân hiện có là bao nhiêu.